kwi
13
Obowiązek uzyskania zgody pacjenta na wykonanie badania, zabiegu czy operacji jest ściśle i jednoznacznie uregulowany w polskim systemie prawnym. Zasadą wynikającą z art. 32 ustawy o zawodzie lekarza jest, że lekarz może przeprowadzić badanie lub udzielić innych świadczeń zdrowotnych, po wyrażeniu zgody przez pacjenta. Regulacja ta sprowadza się do wniosku, iż bez wyrażenia co najistotniejsze świadomej zgody przez osobę, wobec której czynność medyczna ma być podjęta, jej przeprowadzenie nie będzie możliwe.
Jak postąpić w sytuacji kiedy nagle pojawia się stan wymagający natychmiastowego podjęcia leczenia, a wobec stwierdzenia przez lekarza psychiatrę braku możliwości wyrażenia świadomej zgody przez samego pacjenta do jego przeprowadzenia nie dochodzi?
W pierwszej kolejności należy wskazać, iż bark możliwości świadomego podjęcia decyzji, wyrażenia zgody wynikający z choroby psychicznej, niedorozwoju umysłowego albo innego rodzaju zaburzeń psychicznych jest podstawą do ubezwłasnowolnienia takiej osoby. Zważywszy jednak na specyfikę postępowania o ubezwłasnowolnienie oraz długotrwałość obligatoryjnego postępowania dowodowego, uzyskanie takiego orzeczenia w krótkim czasie jest mało prawdopodobne. Tym samym równie mało realne będzie ustanowienie przedstawiciela ustawowego dla takiej osoby, który byłby władny wyrazić zgodę w jej imieniu.
W powyższych okolicznościach warto spróbować uzyskać zgodę sądu opiekuńczego, korzystając z postępowania o udzielenie zezwolenia na wykonywanie czynności medycznych bez zgody przewidzianego w ustawie o zawodzie lekarza i lekarza dentysty.
W obowiązującym stanie prawnym, w szczególności przywołanej wyżej ustawie uregulowana została sytuacja braku możliwości wyrażenie zgody przez pacjenta. Jeżeli pacjent jest małoletni lub niezdolny do świadomego wyrażenia zgody, wymagana jest zgoda jego przedstawiciela ustawowego, a gdy pacjent nie ma przedstawiciela ustawowego lub porozumienie się z nim jest niemożliwe – zezwolenie sądu opiekuńczego. Podmiotem, który w sytuacji braku przedstawiciela ustawowego jest zobligowany do wyrażenia zgody w zastępstwie jest wskazany w przepisach sąd opiekuńczy. Zatem ostateczna decyzja, co do leczenia pacjenta jest scedowana na sąd opiekuńczy.
Na podstawie opisu konkretnego przypadku i zapoznania się z dokumentacją medyczną osoby, której wniosek o udzielenie zezwolenia na wykonywanie czynności medycznych bez zgody dotyczy, sąd opiekuńczy takiej zgody może udzielić. Warto wiedzieć, że z omówionym wnioskiem wystąpić może członek najbliższej rodziny pacjenta, natomiast jako uczestnika należy wskazać osobę, która wymaga niezwłocznego leczenia. Dodatkowo takie postępowanie toczy się w trybie nieprocesowym, a postanowienie wydane na posiedzeniu niejawnym jest natychmiast wykonalne, co w konsekwencji pozwala na bezzwłoczne podjęcie działań ze strony lekarza i wykonanie zabiegu operacyjnego lub innej czynności medycznej.
Z doświadczenia kancelarii w przeprowadzonych tego typu sprawach wynika, że należycie uargumentowany wniosek, poparty odpowiednimi dowodami sądy rozpoznają, wydając postanowienia udzielające zezwolenia na wykonanie zabiegu czy operacji nawet w kilka dni.
Przeczytaj na naszym blogu – Czym jest i kiedy można wprowadzić przymusowy ustrój majątkowy małżeński?
