kwi
03
Prawo własności oraz wszelkie wynikające z niego uprawnienia właścicielskie w kontekście stosunków małżeńskich mogą zostać skutecznie ograniczone. Taką ingerencję w prawo własności jednego z małżonków przewiduje wprost art. 28(1) kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, który stanowi, że jeżeli właścicielem mieszkania jest wyłącznie jeden małżonek, drugi małżonek jest uprawniony do korzystania z tego mieszkania w celu zaspokojenia potrzeb rodziny. Warto wskazać, że korzystanie rozciąga się również na wszelkie przedmioty urządzenia domowego. Można przyjąć zatem, że małżonek nie będący właścicielem mieszkania na mocy wymienionego przepisu nabywa autonomiczny tytuł prawny do jego zajmowania i dodatkowo taka sytuacja nie generuje zobowiązania do zapłaty współmałżonkowi wynagrodzenia za korzystanie z jego rzeczy.
Uprawnienie do korzystania z mieszkania ma charakter pochodny wobec przysługującemu drugiemu małżonkowi prawa podmiotowego do lokalu. Rozumieć przez to należy, że owe uprawnienie dotyczy wszystkich mieszkań żony czy męża. Zatem jeśli jeden z małżonków posiada kilka mieszkań, to drugi może z nich korzystać.
Prawnorodzinny tytuł do lokalu trwa tak długo, jak długo istnieje małżeństwo w sensie prawnym. Dlatego też opisanej sytuacji małżonków nie zamienia separacja faktyczna, zaginięcie współmałżonka czy obowiązujący w małżeństwie ustrój majątkowy, w szczególności wprowadzenie ustroju rozdzielności majątkowej.
Wraz z orzeczeniem rozwodu lub inną formą ustania małżeństwa, uprawnienie do korzystania z mieszkania przestaje obowiązywać, a tym samym ustaje ochrona wynikająca ze stosunków małżeńskich. W okolicznościach wspólnego zamieszkiwania małżonków w trakcie sprawy rozwodowej, sąd w wyroku orzekającym rozwód na podstawie art. 58 § 2 k.r.o. obligatoryjnie ustala sposób korzystania z mieszkania przez czas wspólnego w nim zamieszkiwania rozwiedzionych małżonków.
Nie budzi przy tym wątpliwości, że taki małżonek, który nie posiada tytułu prawnego do lokalu, a zamieszkuje w nim wyłączenie na podstawie orzeczenia sądu rozwodowego orzekającego o sposobie korzystania z mieszkania jest lokatorem w rozumieniu art. 2 ust. 1 pkt 1 ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i zmianami kodeksu cywilnego. W konsekwencji wobec takiego małżonka znajdują zastosowanie regulacje przewidziane w wymienionej ustawie, co oznacza, że w przypadku ewentualnej eksmisji po ustaniu małżeństwa konieczne jest orzekanie w przedmiocie przysługiwania mu prawa do lokalu socjalnego.
Przeczytaj na naszym blogu – Konieczność natychmiastowego podjęcia leczenia wobec osoby spełniającej przesłanki do ubezwłasnowolnienia
